19 augustus 2025
Naar aanleiding van de explosie bij Friesland Campina op 4 juli jl. en het krantenbericht in Tubantia van 13 augustus jl. hebben we de volgende vraag. Wij zijn teleurgesteld door de reactie van de burgemeester in de krant, want wij begrijpen niet dat hij zegt verbaasd te zijn van de kritiek over zijn optreden ten tijde van de explosie bij de fabriek van Friesland Campina. Naar onze mening moet een burgemeester als burgervader direct betrokkenheid tonen bij de getroffenen. Dus, en dit vinden wij erg belangrijk, de mensen niet alleen op de hoogte houden en vervolgens primair zakelijk met de situatie omgaan. De burgemeester is degene die vanuit de gemeente de gemeenschap steun en vertrouwen kan bieden. Helaas is dit onvoldoende en ook nog eens erg laat gebeurd. Wij zijn dan ook verbaasd dat de burgemeester zegt verbaasd te zijn, want het gebeurde heeft nogal wat impact gehad. Zie bijvoorbeeld alle media-aandacht. Dat er een onderzoek komt door het Openbaar Ministerie spreekt wat dit betreft ook boekdelen. Wat bij dit soort gebeurtenissen van belang is, is hoe betrokkene zelf terugkijkt op zijn handelen, hoe ziet diens reflectie eruit. Hoe is de handelwijze er bij een volgende vergelijkbare situatie. Graag zien wij een reactie tegemoet van de burgemeester.
Tijdens een crisissituatie is het belangrijk om snel en doordacht te handelen om de situatie zo spoedig mogelijk onder controle te krijgen. Bij het incident rondom FrieslandCampina zijn er direct maatregelen en beslissingen genomen die gericht waren op het beschermen van de inwoners en het beperken van verdere risico’s. Zoals bijvoorbeeld het NL-Alert en het vrijmaken van toegangswegen voor de hulpdiensten. De gezondheid en veiligheid van onze inwoners stonden daarbij steeds voorop.
Het is belangrijk te erkennen dat crisisbeheersing vraagt om snelle, soms moeilijke keuzes. In de acute fase van een incident worden rollen en verantwoordelijkheden verdeeld op basis van noodzaak en effectiviteit. Dat kan betekenen dat de burgemeester op dat moment op een andere manier wordt ingezet dan men wellicht verwacht. Deze afwegingen worden gemaakt om de veiligheid, communicatie en coördinatie zo goed mogelijk te waarborgen.
Direct contact met bewoners kort na het incident
Wat niet altijd zichtbaar is in de media, maar wel van grote waarde is dat er kort na het incident een rondgang is geweest langs alle omwonenden. Er is uitgebreid met ze gesproken. Er is geluisterd naar hun ervaringen en zorgen. En er zijn gegevens uitgewisseld om verdere ondersteuning te bieden, maar ook gepolst waar de persoonlijke behoeften lagen. Deze persoonlijke benadering is een essentieel onderdeel van het gemeentelijk optreden, ook al gebeurt dit vaak buiten het publieke oog.
Nazorgfase
Inmiddels bevinden we ons in de nazorgfase en is er veel meer duidelijk. Onder andere weten we nu wat het daadwerkelijke incident- en effectgebied is. Dit vraagt nu ook om een bijstelling van de taken en rollen. Zo is onder andere het persoonlijk contact van de burgemeester geïntensiveerd. We gaan daarbij uit van de behoefte van betrokkenen. Daarnaast wordt nog steeds dagelijks met grote inzet en in nauwe samenwerking met verschillende partijen gewerkt aan een zorgvuldige afronding van het incident. Daarbij is herhaaldelijk contact met de direct omwonenden om hen te ondersteunen en hulp te bieden waar nodig.
Tussen de burgemeester en de omwonenden die hier behoefte aan hadden, heeft een goed gesprek plaatsgevonden. Tijdens dit gesprek is stilgestaan bij het verloop van het incident, de impact op de omgeving en de geleden schade. Waar nodig, is passende begeleiding aangeboden. Enkele omwonenden hebben op dit moment (nog) geen behoefte aan een gesprek met de burgemeester. We respecteren deze keuze uiteraard. We blijven contact houden om te checken of het op een later moment mogelijk wel gewenst is.
Informatieavond
Nog steeds zijn er onderzoeken gaande waarvan de resultaten nog niet bekend zijn. Als gemeente zijn wij niet degene die hierover informatie genereert. Wel zullen wij bij de bevoegd gezagen (de provincie Gelderland/ODRA en Waterschap Rijn en IJssel) blijven benadrukken dat het gewenst is snel de resultaten bekend te maken, en dat doen wij vervolgens ook via de gemeentepagina. Ook faciliteren wij een informatieavond waarop partijen een toelichting geven.
Evaluatie
Er vindt vanzelfsprekend nog een evaluatie plaats waarin er wordt teruggeblikt op het incident: wat ging goed, wat kon beter, en welke lessen kunnen we meenemen om in de toekomst nog effectiever te handelen. Uiteraard nemen we alle rollen daarin mee, ook de rol van de burgemeester. Achteraf bezien erkent hij dat hij eerder persoonlijk contact had kunnen aanbieden, in aanvulling op het gemeentelijke contact.
Reflectie en toekomst
De impact van het incident is evident, en de aandacht vanuit media en het aangekondigde onderzoek onderstrepen dat. Juist daarom is het van belang dat er ruimte is voor reflectie. Hoe kijkt men terug op het handelen? Wat zijn de lessen voor een volgende situatie? Die vragen verdienen een open en eerlijke beantwoording, zodat het vertrouwen in de bestuurlijke aanpak versterkt wordt.
Onderzoek van het OM
Zoals gemeld aan uw raad, loopt er onder leiding van het Functioneel Parket van het Openbaar Ministerie (OM) momenteel een strafrechtelijk onderzoek naar een ongewoon voorval op het terrein van Friesland Campina in Borculo op 4 juli 2025. Het onderzoek richt zich op de toedracht en de getroffen maatregelen. Na afronding van het onderzoek wordt er een proces-verbaal met de onderzoeksbevindingen ingestuurd naar het OM. Het OM zal dat proces-verbaal vervolgens bestuderen en een beslissing nemen over eventuele verdere vervolging. Zo lang het strafrechtelijk onderzoek loopt, kan het OM hier geen inhoudelijke mededelingen over doen.